Prawo ochronne na wzór użytkowy - czym jest?

21 lutego 2025
blue and white light digital wallpaper

Wzorem użytkowym, w myśl Ustawy prawo własności przemysłowej, jest nowe i nadające się do przemysłowego zastosowania rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci albo przedmiotu składającego się ze związanych ze sobą funkcjonalnie części o trwałej postaci.

 

Niekiedy też, wzór użytkowy, nazywany jest małym patentem. Zasadniczo przedmiotem wzoru użytkowego może, przykładowo, być urządzenie, przyrząd, narzędzie, maszyna bądź ich fragment albo detal konstrukcyjny. Spoglądając na przedmiot wzoru użytkowego szerzej, jest to wytwór o charakterze konstrukcyjnym,  - na co wskazuje ustawowy wymóg charakteru technicznego rozwiązania będącego przedmiotem wzoru użytkowego.

 

Ważnym aspektem wynikającym z definicji Ustawowej wzoru użytkowego jest też to czy faktycznie rozwiązuje on jakieś zagadnienie (problem) techniczne - na co wskazuje użycie w definicji słowa: "rozwiązanie". Nie oznacza to jednak, że przedmiot wzoru użytkowego ma rozwiązywać problem techniczny jedynie z dziedzin nauk przyrodniczych - może bowiem przedmiot wzoru użytkowego rozwiązywać zagadnienie techniczne z innych dziedzin nauki i techniki, jak przykładowo dydaktyka, logistyka czy nawet zarządzanie,

A zatem przedmiot wzoru użytkowego ma w sobie pewien przymiot działalności wynalazczej jednak o niższym stopniu podniosłości niż jest wymagany od wynalazku. (O przesłankach zdolności patentowej oraz zdolności ochronnej opowiemy w osobnym wpisie na naszym blogu).

 

W praktyce niejednokrotnie przedmiotem wzoru użytkowego są, przykładowo, ulepszenia jakiegoś aspektu technicznego, który jako taki jest już znany i jego optymalizacja czy rozwinięcie nie znalazłoby uznania jako wynalazek,  Ponieważ jednak ma to ulepszenie przymiot działalności rozwojowej (w rozumieniu doskonalenia rozwiązania technicznego) i rozwiązuje określony problem techniczny a docelowo prowadzi do sporządzenia "recepty" na powtarzalne wytwarzanie przedmiotu wzoru środkami technicznymi - zasługuje również na ochronę prawem wyłącznym.

 

Stąd też w wielu krajach, w tym w Polsce, funkcjonuje prawo ochronne na wzór użytkowy. Jest to prawo analogiczne do patentu, tj. ograniczone terytorialnie, czasowo i skuteczne erga omnes, podlega dziedziczeniu, zastawowi, sprzedaży, licencjonowaniu czy egzekucji, konstytuuje czasowy monopol do stosowania przedmiotu prawa ochronnego w działalności zarobkowej.

 

To co odróżnia wzór użytkowy od patentu można zebrać w krótkiej liście:

- obejmuje tylko rozwiązania konstrukcyjne,

- trwa 10 lat od daty zgłoszenia, pod warunkiem wnoszenia opłat za lata 1-3, 4-5, 6- 8, 9-10,

- nie występuje we wszystkich jurysdykcjach,

- przedmiot zgłoszenia nie musi spełniać przesłanki posiadania poziomu wynalazczego.

13 marca 2025
Do stworzenia tego wpisu nakłoniła nas historia z przed lat, jednego z naszych klientów. Po wysłuchaniu z wypiekami na twarzy opowieści, właściwie to opowieści z
25 lutego 2025
Zgodnie z definicją ustawową: "wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów,

Obserwuj nas:

Napisz do nas:

info@js-ip.pl

Zadzwoń do nas:

+48 886 799 308

JS-IP Sp. z o.o. Kancelaria Patentowa,
30-513 Kraków, ul. Olszańska 7
NIP 6751809053 | REGON 540740776

KRS 0001151726

Strona stworzona w kreatorze WebWave